نقد تصوف در آثار صوفیان قبل و بعد از حملۀ مغول

نویسندگان

مهدی رضائی

مریم خسروانی خانیمنی

چکیده

شکل­گیری جریان تصوف در قرن دوم هجری، از یک سو منشأ تحولات فراوانی در حوزه های مختلف اجتماعی شده و از سوی دیگر این جریان فکری، پذیرای اندیشه ها، سلیقه ها و برداشت­های گوناگون دینی شده است. این تأثیر و تأثرات سبب بروز درگیری و نزاع درونی جریان فکری تصوف شده است. در مراحل رشد و رونق تصوف، جوامع اسلامی درگیر حمله های بنیان کن مغول شدند که در همۀ سطوح فرهنگی و اقتصادی جامعه تأثیر نهاد و بی شک جریان فکری و اجتماعی تصوف نیز از این تأثیرات نمی­توانست برکنار بماند. در این پژوهش سعی شده نقدهایی که صوفیان سده­های پنجم و ششم – به عنوان سده های قبل از حملۀ مغول - و صوفیان سده های هشتم و نهم -که پس از ویرانی مغول قرار دارد - در آثار خود بر دیگر صوفیان روا داشته اند، استخراج و هر دوره با هم دیگر مقایسه شود تا بتوان از این میان به شناخت بهتر و بیشتری از جریان­های نابه هنجار تصوف قبل و بعد از حملۀ مغول دست یافت. در پایان نتیجه گرفته می شود، حملۀ مغول به شکل مستقیم بر دگرگونی­های صوفیانه و نقدهای درون مشربی آنان تأثیر نگذاشته است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تصوف و صوفیان آذربایجان مقارن حضور شاه اسماعیل صفوی

تصوف، با مجموعه‌ای از افکار، آداب و اعمال ویژه خود، که نوعی واکنش مذهبی نسبت به اوضاع سیاسی اجتماعی محسوب می‌شد، در طول تاریخ پر فراز و نشیب اسلام و ایران، از فرهنگ معنوی طبقات جامعۀ اسلامی تأثیر پذیرفت و در قرن دهم هجری، موفق به احراز قدرت دنیوی شد؛ که مصداق بارز آن، ظهور خاندان صوفی مسلک صفوی در سپهر سیاسی ایران بود. دردوره‌ یاد شده، سیاست مبارزه با تسنن، رفتارهای غالیانۀ صوفیان مهاجم قزلباش،...

متن کامل

بررسی تکاپوهای مشروعیت‌یابی اتابکان لر کوچک از حملۀ مغول تا تأسیس سلسله ایلخانی (616-656ق)

حمله مغول به ایران در سال 616ق و مرگ سلطان محمد خوارزمشاه در 617ق به یکپارچگی سیاسی ایران در چارچوب قلمرو خوارزمشاهیان پایان داد و دوره‌ای از بی‌ثباتی و رقابت‌های سیاسی را در پی آورد. بنابراین بخش‌های مختلف ایران تحت نفوذ حکومت‌های محلی قرار گرفت. حکومت اتابکان لر کوچک (580-1006ق) از جملۀ این حکومت‌های محلی است که در دوران ضعف سلجوقیان تشکیل شده بود. حد فاصل بین تهاجم مغول تا تشکیل سلسلة ایلخان...

متن کامل

واکاوی نسبت سازماندهی فضایی شهر ری و راه‌های آن از آغاز اسلام تا پیش از حملۀ مغول

شهر ری در سده‌های متقدم تا میانی دورۀ اسلامی، از شهرهای مهم‌ و پررونق‌ جهانِ اسلام بوده است. عوامل متعددی بر این رونق و اهمیت اثرگذار بوده‌اند. بررسی مؤلفه‌های اثرگذار بر رونق راه‌های ری و واکاوی برهم‌کنش راه‌های ری و اقتصاد و سازمان‌دهی فضایی شهر ری، هدف اصلی این پژوهش است. به همین منظور، نخست علل اهمیت راه‌های ری طی سده‌های متقدم اسلامی تا زمان حملۀ مغولان با استفاده از متون تاریخی شناسایی شده...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
مجله ادیان و عرفان

ناشر: دانشکده الهیات و معارف اسلامی

ISSN 2228-5563

دوره 48

شماره 1 2015

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023